Gan, một cơ quan nội tạng lớn nhất và đảm nhiệm vô số chức năng quan trọng trong cơ thể, đóng vai trò then chốt trong việc duy trì sức khỏe tổng thể của trẻ. Từ chuyển hóa dinh dưỡng, sản xuất protein, đến giải độc các chất có hại, gan hoạt động âm thầm nhưng không ngừng nghỉ. Khi chức năng gan bị suy giảm, dù là do các bệnh lý bẩm sinh, nhiễm trùng, hay các yếu tố môi trường, nó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến sự phát triển và sức khỏe lâu dài của người xét nghiệm.
Trong bối cảnh đó, xét nghiệm chức năng gan (LFTs - Liver Function Tests) trở thành một công cụ đắc lực, giúp các bác sĩ "lắng nghe" và đánh giá tình trạng hoạt động của lá gan. Các chỉ số thu được từ xét nghiệm này không chỉ cung cấp thông tin về tổn thương gan hiện tại mà còn hé lộ về khả năng thực hiện các chức năng quan trọng của nó. Việc hiểu rõ ý nghĩa của từng chỉ số sẽ giúp người bệnh phối hợp tốt hơn với bác sĩ trong việc theo dõi và chăm sóc sức khỏe gan cho bản thân.
Các chỉ số xét nghiệm chức năng gan thường gặp:
Một bộ xét nghiệm chức năng gan tiêu chuẩn thường bao gồm một số chỉ số quan trọng sau:
Men gan (Aminotransferases): Đây là nhóm các enzyme có mặt chủ yếu trong tế bào gan. Khi tế bào gan bị tổn thương hoặc phá hủy, các enzyme này sẽ giải phóng vào máu, làm tăng nồng độ của chúng. Hai loại men gan thường được đo là:
Alanine Aminotransferase (ALT): Được tìm thấy chủ yếu ở gan, nên sự tăng cao của ALT thường đặc hiệu cho tổn thương gan. Mức độ tăng ALT có thể phản ánh mức độ tổn thương gan, mặc dù không phải lúc nào cũng tương quan trực tiếp.
Aspartate Aminotransferase (AST): Có mặt ở nhiều cơ quan khác ngoài gan (như tim, cơ bắp), nên sự tăng cao của AST có thể gợi ý tổn thương gan nhưng cũng cần xem xét các nguyên nhân khác. Tỷ lệ AST/ALT đôi khi có thể giúp định hướng nguyên nhân gây tổn thương gan.
Ý nghĩa: Sự tăng cao của men gan cho thấy có tổn thương tế bào gan. Mức độ tăng và tỷ lệ giữa ALT và AST có thể gợi ý nguyên nhân và mức độ tổn thương. Tuy nhiên, men gan cao không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với bệnh gan nghiêm trọng, và đôi khi có thể tăng thoáng qua do các nguyên nhân không đáng lo ngại.
Bilirubin: Đây là một sắc tố màu vàng được tạo ra khi hemoglobin (thành phần của tế bào hồng cầu) bị phá vỡ. Gan có vai trò chuyển hóa bilirubin để nó có thể được đào thải ra khỏi cơ thể qua mật và nước tiểu. Bilirubin toàn phần (Total Bilirubin) đo tổng lượng bilirubin trong máu, bao gồm bilirubin trực tiếp (Direct Bilirubin) đã được gan chuyển hóa và bilirubin gián tiếp (Indirect Bilirubin) chưa được chuyển hóa. Phân tích bilirubin trực tiếp và gián tiếp có thể giúp xác định nguyên nhân gây tăng bilirubin.
Albumin: Đây là protein chính được sản xuất bởi gan, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì áp suất keo của máu (giúp giữ nước trong mạch máu) và vận chuyển nhiều chất khác nhau trong cơ thể. Nồng độ albumin thấp có thể là dấu hiệu của suy giảm chức năng tổng hợp protein của gan, thường gặp trong các bệnh gan mạn tính hoặc giai đoạn tiến triển.
Thời gian Prothrombin (Prothrombin Time - PT) và INR (International Normalized Ratio): PT là một xét nghiệm đo thời gian cần thiết để máu đông lại. Gan sản xuất nhiều yếu tố đông máu, do đó, khi chức năng gan suy giảm, khả năng sản xuất các yếu tố này cũng giảm, dẫn đến kéo dài thời gian đông máu. INR là một chỉ số được chuẩn hóa từ kết quả PT, giúp so sánh kết quả giữa các phòng xét nghiệm khác nhau.PT kéo dài và INR tăng cao có thể là dấu hiệu của suy giảm khả năng tổng hợp các yếu tố đông máu của gan, thường gặp trong các bệnh gan nặng hoặc cấp tính
Phosphatase kiềm (Alkaline Phosphatase - ALP): Đây là một enzyme có mặt ở nhiều mô trong cơ thể, bao gồm gan, xương, và ruột. Ở gan, ALP tập trung chủ yếu ở các tế bào biểu mô đường mật. Sự tăng cao của ALP thường gợi ý các vấn đề liên quan đến đường mật, chẳng hạn như tắc nghẽn đường mật trong gan hoặc ngoài gan
Gamma-Glutamyl Transferase (GGT): Đây là một enzyme khác có mặt chủ yếu ở gan và đường mật. GGT thường tăng cao trong các bệnh gan mật, đặc biệt là khi có tắc nghẽn đường mật hoặc tổn thương gan do rượu (ít gặp ở trẻ em nhưng cần lưu ý trong một số trường hợp). Tăng GGT thường đi kèm với tăng ALP trong các bệnh lý đường mật. GGT có độ nhạy cao hơn ALP trong việc phát hiện các bệnh gan mật, nhưng độ đặc hiệu có thể thấp hơn.
Các chỉ số này nói gì về chức năng gan của người bệnh?
Không có một chỉ số đơn lẻ nào có thể cung cấp đầy đủ thông tin về chức năng gan của người bệnh. Các bác sĩ thường đánh giá chức năng gan dựa trên sự kết hợp của nhiều chỉ số, cùng với tiền sử bệnh, thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm khác (nếu cần).
Tổn thương tế bào gan: Men gan (ALT, AST) tăng cao là dấu hiệu chính của tổn thương tế bào gan. Mức độ tăng có thể gợi ý mức độ tổn thương, nhưng cần theo dõi diễn biến để đánh giá chính xác.
Khả năng tổng hợp của gan: Albumin thấp và PT kéo dài/INR tăng cao cho thấy gan đang gặp khó khăn trong việc sản xuất protein, đặc biệt là albumin và các yếu tố đông máu.
Chức năng bài tiết mật: Bilirubin toàn phần tăng cao (đặc biệt là bilirubin trực tiếp) và ALP, GGT tăng cao có thể gợi ý các vấn đề liên quan đến đường mật, như tắc nghẽn hoặc viêm đường mật.
Các tình trạng đặc biệt: Trong một số bệnh gan di truyền hoặc tự miễn, có thể có sự thay đổi đặc trưng của một số chỉ số nhất định.
Vậy, dịch vụ xét nghiệm gan tại phòng khám Pharmakids có gì đặc biệt?
Đội ngũ chuyên gia hàng đầu: Các bác sĩ và kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực nhi khoa và xét nghiệm gan, đảm bảo kết quả chính xác và tư vấn tận tâm nhất.
Công nghệ xét nghiệm tiên tiến: Pharmakids trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cho kết quả nhanh chóng và đáng tin cậy.
Quy trình nhẹ nhàng, nhanh chóng: Không gian khám chữa bệnh thân thiện, giúp người xét nghiệm cảm thấy an tâm và hợp tác trong suốt quá trình lấy mẫu.Thời gian trả kết quả nhanh chóng chỉ từ 30 - 90 phút
Gói xét nghiệm đa dạng: Tùy theo nhu cầu và chỉ định của bác sĩ, cung cấp các gói xét nghiệm chức năng gan khác nhau, từ cơ bản đến chuyên sâu.
Tư vấn kết quả chi tiết: Bác sĩ sẽ giải thích cặn kẽ từng chỉ số xét nghiệm, giúp bạn hiểu rõ tình trạng gan và có hướng theo dõi, điều trị phù hợp.
Xét nghiệm chức năng gan là một công cụ quan trọng giúp đánh giá sức khỏe lá gan.. Mỗi chỉ số xét nghiệm đều mang một thông điệp riêng, phản ánh một khía cạnh cụ thể của chức năng gan. Việc hiểu rõ ý nghĩa cơ bản của các chỉ số này sẽ giúp người xét nghiệm nâng cao nhận thức về sức khỏe, phối hợp tốt hơn với bác sĩ trong quá trình theo dõi và điều trị. Để được đăng ký xét nghiệm gan nhanh chóng vui lòng liên hệ qua Phòng khám chuyên khoa nhi Pharmakids hoặc qua số hotline: 0899 766 566 để được hỗ trợ.