Suy dinh dưỡng làm hệ miễn dịch của trẻ yếu đi ảnh hưởng đến sự phát triển về thể chất và trí tuệ của trẻ. Thêm vào đó, trẻ suy dinh dưỡng dễ biếng ăn, tiêu hóa kém và dễ mắc bệnh hơn dẫn đến nguy cơ tình trạng nặng hơn. Chính vì vậy, cha mẹ cần đặc biệt chú ý chăm sóc trẻ suy dinh dưỡng để cải thiện vấn đề này.
Chăm sóc trẻ suy dinh dưỡng đúng cách giúp hỗ trợ trẻ phục hồi cơ thể và tăng trưởng cân nặng, chiều cao đạt chuẩn. Dưới đây là những lưu ý không thể bỏ qua khi chăm sóc trẻ.
Cách chăm sóc trẻ suy dinh dưỡng
Trẻ bị suy dinh dưỡng kèm chán ăn hoặc có bất kỳ biến chứng nào thể hiện tình trạng suy dinh dưỡng phức tạp, cần được nhập viện để điều trị nội trú. Trẻ suy dinh dưỡng vẫn ăn được và không có biến chứng có thể được điều trị ngoại trú.
Trẻ bị suy dinh dưỡng thường kém ăn, hay bị rối loạn tiêu hóa hoặc mắc bệnh nhiễm trùng. Việc nuôi dưỡng chỉ có hiệu quả khi bệnh của trẻ đã được điều trị một cách triệt để. Ngoài ra, cha mẹ cần chú ý về chế độ dinh dưỡng, vệ sinh và theo dõi.
Chế độ ăn cho trẻ suy dinh dưỡng
Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong chăm sóc trẻ suy dinh dưỡng. Cha mẹ cần đảm bảo cung bữa ăn cấp đủ năng lượng, chất đạm và dưỡng chất đáp ứng nhu cầu phục hồi dinh dưỡng và phát triển cơ thể của trẻ.
Tăng năng lượng khẩu phần cho bữa ăn hàng ngày nếu trẻ không thể ăn đủ theo nhu cầu bằng cách:
Ăn từ lỏng đến đặc, tăng dần calo và protein.
Ăn nhiều bữa trong ngày. Đối với trẻ 1-2 tuổi ngoài bú mẹ cần ăn thêm 4 bữa/ngày. Trẻ 3-5 tuổi cần ăn 5-6 bữa/ngày.
Trong chế độ ăn, ngoài gạo để nấu bột, cháo hoặc cơm và các thức ăn như trẻ khác cần phải thêm thịt hoặc cá, trứng, đậu đỗ, rau xanh và mỡ hoặc dầu. Cho ăn thêm hoa quả chín.
Tăng thức ăn giàu năng lượng: thêm dầu mỡ vào thức ăn của trẻ, dùng các loại thực phẩm cao năng lượng, sữa cao năng lượng theo hướng dẫn của bác sĩ.
Cho ăn tăng cường sau bệnh.
Cho bú mẹ kéo dài sau 12 tháng. Nếu không có đủ sữa mẹ, lựa chọn loại sữa thay thế phù hợp.
Cách chế biến bữa ăn phải phù hợp với khẩu vị của trẻ, luôn thay đổi món ăn để trẻ ăn ngon miệng.
Bổ sung vitamin, sắt, kẽm, canxi, men vi sinh… theo chỉ định của bác sĩ.
Chú ý chế độ vệ sinh cho trẻ suy dinh dưỡng
Đối với trẻ suy dinh dưỡng khi chăm sóc cần chú ý các khâu sau:
Vệ sinh ăn uống
Bảo đảm cho trẻ “ăn chín, uống sôi”. Thức ăn nấu xong cho trẻ ăn ngay, nếu để quá 3 giờ phải đun sôi lại mới cho trẻ ăn.
Tránh những thực phẩm nhiễm bẩn và bị ô nhiễm vì đó là nguồn gây bệnh như: tiêu chảy, ngộ độc thức ăn…
Các dụng cụ chế biến thức ăn phải bảo đảm vệ sinh.
Vệ sinh cá nhân
Tắm rửa thường xuyên cho trẻ bằng nước sạch (vào mùa hè). Giữ ấm cho trẻ, tránh gió lùa (vào mùa đông, khi tắm gội…) để tránh nhiễm lạnh, viêm đường hô hấp.
Giữ quần áo sạch sẽ, đầu tóc gọn gàng.
Giúp trẻ có thói quen giữ gìn răng miệng sạch sẽ, không ăn nhiều đồ ngọt để tránh các bệnh sâu răng, viêm lợi.
Giữ tay sạch: tạo thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đi đại tiện, cắt móng tay cho trẻ. Không để trẻ lê la dưới đất bẩn.
Không cho trẻ mút tay, không quệt tay bẩn lên mặt, không đưa đồ vật, đồ chơi bẩn lên miệng để tránh các bệnh giun sán.
Vệ sinh môi trường
Bảo đảm cho trẻ ăn, ngủ, vui chơi nơi thoáng mát, sáng sủa sạch sẽ.
Đồ dùng, đồ chơi của trẻ cần sạch sẽ, khô ráo.
Có đủ nước sạch dùng cho sinh hoạt và nấu thức ăn cho trẻ.
Để rác thải ở chỗ kín, xa nơi ở, tránh ruồi muỗi đậu.
Theo dõi trẻ bị suy dinh dưỡng
Theo dõi định kỳ tình trạng dinh dưỡng và sức khỏe của trẻ. Nếu trẻ xuất hiện các dấu hiệu sau, cần cho trẻ thăm khám ngay:
Chiều cao thấp so với tuổi
Trọng lượng cơ thể thấp so với chiều cao
Mệt mỏi, quấy khóc nhiều.
Không còn hứng thú tham gia các hoạt động vui chơi.
Cử chỉ chậm chạp hơn so với các bạn cùng trang lứa.
Bắp chân tay mềm nhão.
Bụng to.
Da xanh nhợt nhạt.
Trẻ sơ sinh sẽ có những biểu hiện chậm nói, chậm đi đứng.
Biếng ăn kéo dài.
Cha mẹ cần chú ý thực hiện chăm sóc trẻ suy dinh dưỡng với chế độ ăn và các vấn đề liên quan theo đúng khuyến cáo nhằm cải thiện tình trạng sức khỏe, giúp trẻ phát triển toàn diện cũng như “bắt kịp” đà tăng trưởng.